Η νόσος του Αλτσχάιμερ είναι η συνηθέστερη  αιτία άνοιας και αυτό έχει αυξήσει την  ανησυχία των υγειονομικών αρχών, παγκοσμίως, καθώς η  άνοια έχει  τεράστιες αρνητικές επιπτώσεις για τα άτομα και την 

κοινωνία. Παρά τη μεγάλη εξάπλωση της νόσου του Αλτσχάϊμερ, μέχρι τη στιγμή της τυπικής διάγνωσής της, οι πάσχοντες έχουν ήδη υποστεί σημαντική νευρωνική απώλεια και νευροπαθολογικές βλάβες, που μπορεί να βλάψουν πολλές περιοχές του εγκεφάλου.

Πηγή: https://ivypanda.com/essays/concepts-of -alzheimers-disease/

Η νόσος Αλτσχάιμερ πιστεύεται ότι προκαλείται από την ανώμαλη συσσώρευση πρωτεϊνών μέσα και γύρω από τα εγκεφαλικά κύτταρα . Μία από τις εμπλεκόμενες πρωτεΐνες ονομάζεται β-αμυλοειδές, οι εναποθέσεις του οποίου σχηματίζουν πλάκες γύρω από τα εγκεφαλικά κύτταρα. Η άλλη πρωτεΐνη ονομάζεται τάου, οι εναποθέσεις της οποίας σχηματίζουν ατράκτους μέσα στα εγκεφαλικά κύτταρα.

Η νόσος Alzheimer (NA) ορίζεται βιολογικά από την παρουσία πλακών που περιέχουν β-αμυλοειδές και νευροϊνιδικές ατράκτους  που περιέχουν πρωτείνη τάου (tau-containing neurofibrillary tangles).

Οι αιτίες της νόσου του Αλτσχάϊμερ  πιθανώς περιλαμβάνουν έναν συνδυασμό αλλαγών που σχετίζονται με την ηλικία στον εγκέφαλο, μαζί με γενετικούς, περιβαλλοντικούς παράγοντες και παράγοντες του τρόπου ζωής.

Η νόσος Alzheimer (NA) είναι σποραδική νευροεκφυλιστική ασθένεια που προκαλεί αμνησιακή γνωστική έκπτωση στην πρωτότυπη παρουσίασή της και μη αμνησιακή γνωστική εξασθένηση στις λιγότερο κοινές παραλλαγές της. Απλούστερα μπορεί να ειπωθεί ότι η νόσος του Αλτσχάϊμερ είναι μια προοδευτικά εξελισσόμενη  ασθένεια, που ξεκινά με ήπια απώλεια μνήμης και πιθανώς οδηγεί σε απώλεια της ικανότητας να συνεχίζει ο ασθενής  μια συνομιλία και να ανταποκρίνεται στο περιβάλλον. Η νόσος του Αλτσχάιμερ περιλαμβάνει τμήματα του εγκεφάλου που ελέγχουν τη σκέψη, τη μνήμη και τη γλώσσα.

 Η ΝΑ είναι μια κοινή αιτία γνωστικής εξασθένησης που αποκτάται στη μέση και όψιμη ηλικία, αλλά η κλινική επίδρασή της τροποποιείται από άλλες νευροεκφυλιστικές και εγκεφαλοαγγειακές καταστάσεις. Η νόσος του Αλτσχάιμερ ευθύνεται για το 60-70% όλων των περιπτώσεων άνοιας [1] και χαρακτηρίζεται από διάχυτη ατροφία του εγκεφάλου, η οποία ξεκινά από τον ιππόκαμπο και εξαπλώνεται στον υπόλοιπο εγκέφαλο.

Ιππόκαμπος: Ο ιππόκαμπος είναι μια πολύπλοκη δομή του εγκεφάλου ενσωματωμένη βαθιά στον κροταφικό λοβό. Έχει σημαντικό ρόλο στη μάθηση και τη μνήμη.  Είναι μια πλαστική και ευάλωτη δομή που καταστρέφεται από διάφορα ερεθίσματα. Μελέτες έχουν δείξει ότι επηρεάζεται επίσης σε μια ποικιλία νευρολογικών και ψυχιατρικών διαταραχών.

Η διάγνωση βασίζεται στην κλινική παρουσίαση που πληροί διάφορα κριτήρια, καθώς και νευροχημικούς και απεικονιστικούς βιοδείκτες. Η αντιμετώπιση της νόσου αυτή τη στιγμή στοχεύει στη συμπτωματική θεραπεία, αν και βρίσκονται σε εξέλιξη δοκιμές που στοχεύουν στη μείωση της παραγωγής και της συνολικής επιβάρυνσης της παθολογίας στον εγκέφαλο.

Ενώ η παθογένεση της νόσου είναι πολύπλοκη και, εν μέρει, δεν αποκαλύπτεται, φαίνεται να παίζει ρόλο η εναπόθεση στους εγκεφαλικούς νευρώνες του πεπτιδίου αμυλοειδούς β (Αβ) ως αποτέλεσμα της πρωτεολυτικής διάσπασης της πρόδρομης πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς μέσω η δράση των α και γ-σεκρετασών. Η πρωτεΐνη β-αμυλοειδούς, καθώς και όλα τα πρωτεολυτικά της θραύσματά της  αποτελούν μέρος της φυσιολογικής λειτουργίας του εγκεφάλου[2].

Ο ρόλος των σεκρετασών στη νόσο του Αλζχάϊμερ

Οι σεκρετάσες είναι μια ομάδα πρωτεασών που αποτελούν κύριους στόχους φαρμάκων που λαμβάνονται υπόψη για την πρόληψη και τη θεραπεία της νόσου του Alzheimer. Οι σεκρετάσες δεν επεξεργάζονται μόνο τη συνδεδεμένη με νόσο Άλτσχάϊμερ νευρωνική πρόδρομη πρωτεΐνη αμυλοειδούς (APP), αλλά και τον υποδοχέα ενεργοποίησης που εκφράζεται στα μυελοειδή κύτταρα 2 (TREM2), ελέγχοντας έτσι τις μικρογλοιακές λειτουργίες[3]. 

Αντίθετα, όταν οι α και β σεκρετάσες διασπούν την πρόδρομη πρωτεΐνη αμυλοειδούς, απελευθερώνονται διαλυτά θραύσματα στον  εξωκυτταρικό χώρο δημιουργώντας  τα συσσωματώματα πεπτιδίου Αβ, τα οποία  σχηματίζουν τις πλάκες αμυλοειδούς, ενώ στους νευρώνες, μη φυσιολογικά ιζήματα της φωσφορυλιωμένης πρωτεΐνης tau συσσωρεύονται ως νευροϊνιδικές άτρακτοι (neurofibrilatory tangles). 

Ο ρόλος της νευροφλεγμονής στη εκδήλωση της νόσου του Αλτσχάϊμερ

Οι συσσωματωμένες πρωτεΐνες ενεργοποιούν την μικρογλοία  και πυροδοτούν την νευροφλεγμονή, η οποία παίζει ρόλο στη σοβαρότητα της νόσου. Η ανακάλυψη αυξημένων επιπέδων φλεγμονωδών δεικτών σε ασθενείς με νόσο του Αλτσχάϊμερ  και η αναγνώριση γονιδίων κινδύνου αυτής της νόσου, που σχετίζονται με έμφυτες ανοσολογικές λειτουργίες υποδηλώνουν ότι η νευροφλεγμονή έχει εξέχοντα ρόλο στην παθογένεση της νόσου του Αλτσχάϊμερ [4].

Αντίστοιχα, υψηλά επίπεδα προφλεγμονωδών κυτοκινών ανιχνεύονται στον εγκέφαλο και το εγκεφαλονωτιαίο υγρό ασθενών με νόσο του Alzheimer. Οι εγκέφαλοι ατόμων  που πάσχουν από νόσο του Αλτσχάιμερ  εκφράζουν επαγώγιμη συνθάση μονοξειδίου του αζώτου (iNOS).

Επιπρόσθετα, η επαγώγιμη συνθάση του μονοξειδίου του αζώτου (iNOS) υπερεκφράζεται στον εγκέφαλο και τα ποντίκια με νοκ-άουτ iNOS, τα οποία προστατεύονται από τη νόσο. H iNOS φαίνεται να είναι ο κύριος υποκινητής της εναπόθεσης β-αμυλοειδούς και της εξέλιξης της νόσου. Η αναστολή της iNOS μπορεί να είναι μια θεραπευτική επιλογή στη νόσο του Αλτσχάϊμερ[5].

Επιπλέον, τα επίπεδα προσταγλανδίνης 2 (PGD2) είναι υψηλότερα στον φλοιό των ασθενών με νόσο Alzheimer από ότι σε υγιή άτομα. Φλεγμονώδεις αλλοιώσεις, μαζί με εναποθέσεις Αβ, εμφανίζονται επίσης στα αγγεία, μειώνοντας έτσι τη ροή του αίματος. 

Η έλλειψη Mg συμβάλλει στη νόσο του Alzheimer. 

Η έλλειψη μαγνησίου στον ορό ή τον εγκέφαλο ασθενών με νόσο του Alzheimer  έχει αποδειχθεί ότι σχετίζεται με τη νόσο. Η τρέχουσα έρευνα προτείνει ότι η συμπλήρωση ή η αποκατάσταση μαγνησίου μπορεί να είναι μια νέα προσέγγιση στη θεραπεία της νόσου του Αλτσχάϊμερ. Ωστόσο, οι φυσιολογικές ιδιότητες του μαγνησίου καθιστούν δύσκολη αυτή τη θεραπεία. Είναι αναμφισβήτητο όμως ότι, το μαγνήσιο μπορεί να είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για την νόσο του Αλτσχάϊμερ [6].

Η είσοδος του μαγνησίου στον εγκέφαλο εξαρτάται από την ομαλή λειτουργία του αιματεγκεφαλικού φραγμού. Ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός (brain blood barrier, BBB), μια εξαιρετικά εξειδικευμένη ενδοθηλιακή κυτταρική μεμβράνη που καλύπτει τα εγκεφαλικά μικροαγγεία, αντιπροσωπεύει τη διεπαφή μεταξύ των νευρικών κυττάρων και των κυκλοφορούντων κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος. 

Ο BBB επομένως παίζει βασικό ρόλο στη δημιουργία και διατήρηση της χρόνιας φλεγμονής κατά τη διάρκεια της νόσου του Αλτσχάϊμερ. Ο BBB λειτουργεί εντός της νευροαγγειακής μονάδας (NVU), η οποία περιλαμβάνει συστάδες νευρογλοιακών κυττάρων, νευρώνων και περικυττάρων. Η NVU καθίσταται δυσλειτουργική κατά τη διάρκεια της νόσου του Αλτσχάϊμερ και κάθε ένα από τα συστατικά της μπορεί να υποστεί λειτουργικές αλλαγές που συμβάλλουν σε νευρωνική βλάβη και γνωστικό έλλειμμα[7].

Ο αιματεγκεφαλικός φραγμός (BBB) ​​εμπλέκεται στην παθογένεση της νόσου του Alzheimer. Ο BBB είναι ένα εξαιρετικά επιλεκτικό ημιπερατό δομικό και χημικό φράγμα που εξασφαλίζει ένα σταθερό εσωτερικό περιβάλλον του εγκεφάλου και αποτρέπει την εισβολή ξένων αντικειμένων στον εγκεφαλικό ιστό. Η δυσλειτουργία του ΒΒΒ προκαλεί την αποτυχία της μεταφοράς του πεπτιδίου αμυλοειδούς β (Αβ) από τον εγκέφαλο στην περιφερική κυκλοφορία κατά μήκος του αιματεγκεφαλικού  φραγμού (ΒΒΒ)[8].

Αν και είναι πιθανό ότι, μια δυσλειτουργία του αιματεγκεφαλικού φραγμού (BBB) μπορεί να μεταβάλει τη μεταφορά Mg, εν τούτοις δεν έχουν ακόμη αποδειχθεί αιτιολογικοί μηχανισμοί. Μια πρόσφατη μετανάλυση 21 μελετών που δημοσιεύθηκαν τα τελευταία 20 χρόνια ανέφερε ότι τα επίπεδα Mg στην κυκλοφορία σε ασθενείς με νόσο του Αλτσχάϊμερ  ήταν σημαντικά χαμηλότερα από ό,τι σε υγιείς ανθρώπους. Αυτά τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι η έλλειψη Mg μπορεί να είναι παράγοντας κινδύνου για τη νόσο του Αλτσχάϊμερ και η συμπληρωματική χορήγηση  Mg μπορεί να είναι μια δυνητικά πολύτιμη συμπληρωματική θεραπεία της νόσου του Αλτσχάϊμερ[9]. 

Είναι αποδεδειγμένο ότι η γνωστική λειτουργία του εγκεφάλου επηρεάζεται από την πρόσληψη μαγνησίου μέσω της καθημερινής διατροφής. To μαγνήσιο συμμετέχει  στη μηχανική των συναπτικών μεταδόσεων και στη νευρωνική πλαστικότητας [32].

Αυτό  έχει ως αποτέλεσμα στη διατήρηση της ικανότητας για μάθηση και τη διατήρηση της μνήμης. Έχει αποδειχθεί ότι, τα αυξημένα επίπεδα μαγνησίου στον εγκέφαλο προάγουν πολλαπλούς μηχανισμούς συναπτικής πλαστικότητας[33] που μπορούν να ενισχύσουν διαφορετικές μορφές μάθησης και μνήμης. 

Η συναπτική πλαστικότητα είναι μια διαδικασία που ενισχύει τη συναπτική μετάδοση. Η ενίσχυση της συναπτικής πλαστικότητας μπορεί να βοηθήσει στην καθυστέρηση της γνωστικής έκπτωσης που σχετίζεται με την ηλικία[33].

Έχει διαπιστωθεί ότι η αύξηση των επιπέδων μαγνησίου στον εγκέφαλο μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη και ταχεία παραγωγή νευρικών βλαστοκυττάρων[34]. Αυτό θα έδειχνε ότι το μαγνήσιο του εγκεφάλου μπορεί να προάγει τη νευρογένεση (τη δημιουργία νέων νευρώνων) στην ενήλικη ζωή. 

Η νευρογένεση είναι μια βασική διαδικασία για τη συνολική προσαρμοστικότητα, τη ρύθμιση της διάθεσης και τη γνωστική ευελιξία του εγκεφάλου. Η γνωστική ευελιξία είναι η διανοητική ικανότητα να αλλάζεις μεταξύ της σκέψης για δύο διαφορετικές έννοιες και της σκέψης για πολλές έννοιες ταυτόχρονα. Η βελτιωμένη γνωστική ευελιξία επιτρέπει σε κάποιον να μαθαίνει πιο γρήγορα, να λύνει προβλήματα πιο δημιουργικά και να προσαρμόζεται και να ανταποκρίνεται σε νέες καταστάσεις πιο αποτελεσματικά.

Έχει διαπιστωθεί ότι η περιεκτικότητα σε μαγνήσιο στα φρούτα και τα λαχανικά μειώθηκε τα τελευταία πενήντα χρόνια και περίπου το 80% αυτού του μετάλλου χάνεται κατά την επεξεργασία των τροφίμων. Συνεπεία τούτου, ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων σε όλο τον κόσμο δεν προσλαμβάνει  την ελάχιστη απαραίτητη ποσότητητα μαγνησίου.  Από την άλλη πλευρά είναι ενδιαφέρον ότι, η υψηλή διατροφική πρόσληψη Mg συσχετίζεται αντιστρόφως με τον κίνδυνο ανάπτυξης γνωστικής εξασθένησης [10,11]

Έχει βρεθεί σε ένα μοντέλο νόσου του Άλτσχάϊμερ  σε ποντίκια ότι, η αύξηση των συγκεντρώσεων του μαγνησίου στον εγκέφαλο ασκεί ουσιαστικά συναπτοπροστατευτικά αποτελέσματα και μπορεί να έχει θεραπευτική δυνατότητα για τη θεραπεία της νόσου  σε ανθρώπους. Η εξασφάλιση κατάλληλων συγκεντρώσεων μαγνησίου στον εγκέφαλο  συμβάλλει στη μείωση της νευροφλεγμονής, στην πρόληψη της εναπόθεσης  πεπτιδίου αμυλοειδούς β (Αβ) και στη βελτίωση των μαθησιακών ικανοτήτων και της μνήμης [12].

Μηχανισμοί της νευροπροστατευτικής δράσης του μαγνησίου

Αυτές οι νευροπροστατευτικές δράσεις του Mg εξηγούνται από το γεγονός ότι το Mg ρυθμίζει προς τα κάτω την IL-1β, αναστέλλοντας έτσι τη φλεγμονή,   μειώνοντας  τη σύνθεση του πεπτιδίου αμυλοειδούς β (Αβ) και μετατρέποντας την β-σεκρετάση   σε α-σεκρετάση. Αυτές οι βιοχημικές διαδικασίες  διευκολύνουν την κάθαρση των ινιδίων αμυλοειδούς β ( Αβ) ελέγχουν τη διαπερατότητα του αιματεγκεφαλικού φραγμού  και αποτρέπουν  τη φωσφορυλίωση της πρωτεΐνης του τάου [13].

Σχέση των χαμηλών συγκεντρώσεων μαγνησίου και των βιοχημικών αλλαγών που καταλήγουν  στις  νόσους του Αλτσχάϊμερ και του Πάρκινσον. Η έλλειψη μαγνησίου προάγει κοινά συμβάντα που σχετίζονται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ και του Πάρκινσον[14].

Σχέση του διαβήτη τύπου 2 με τη νόσο του Αλτσχάϊμερ και το μαγνήσιο

Τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα αναφέρουν  περισσότερα στοιχεία που θα μπορούσαν να συνδέσουν τον διαβήτη τύπου 2 με τη νόσο Αλτσχάϊμερ.  Αρκετές ερευνητικές μελέτες, που έγιναν σε μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες για πολλά χρόνια, υποδεικνύουν ότι οι ενήλικες με διαβήτη τύπου 2 έχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν νόσο του  Αλτσχάϊμερ. 

Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης  Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Kόρινθος 20100   pharmage@otenet.gr    gelis.gr pharmagel.gr  Τηλ. 6944280764

Αικατερίνη Γκέλη      Ιατρός, Ακτινοδιαγνώστρια Παπαληγούρα 16 Άσσος Κορινθίας 6944644820

Η ακριβής σχέση μεταξύ της νόσου του Αλτσχάϊμερ και του διαβήτη τύπου 2 είναι ακόμα υπό συζήτηση. Ωστόσο, το ανεπαρκώς ελεγχόμενο σάκχαρο στο αίμα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.  Αυτή η σχέση είναι τόσο ισχυρή που ορισμένοι έχουν αποκαλέσει το Αλτσχάιμερ «διαβήτη του εγκεφάλου» ή «διαβήτη τύπου 3 (T3D)». 

Η σχέση μεταξύ του διαβήτη τύπου 3 (T3D) και της νόσου του Αλτσχάϊμερ  στηρίζεται στο γεγονός  ότι , τόσο η επεξεργασία της τοξικότητας της πρόδρομης πρωτεΐνης του αμυλοειδούς-β (Αβ),  όσο και η κάθαρση της Αβ αποδίδονται σε εξασθενημένη σηματοδότηση της ινσουλίνης και ότι η αντίσταση στην ινσουλίνη μεσολαβεί στη δυσρύθμιση των βιοενεργειακών στοιχείων και στην πρόοδο σε νόσο του Αλτσχάϊμερ[15].

Είναι ευρέως γνωστό ότι, η ισορροπία  του μαγνησίου  είναι μειωμένη στον διαβήτη και συμβάλλει στη δυσανεξία προς τη  γλυκόζη και στην αντίσταση στην ινσουλίνη[16].  

Η προκύπτουσα υπερινσουλιναιμία και υπεργλυκαιμία αυξάνουν τη συσσώρευση του αμυλοειδούς-β (Αβ) και επιδεινώνουν τη νευροφλεγμονή.  Επομένως, η αποκατάσταση των φυσιολογικών επιπέδων του μαγνησίου  είναι  μια παρέμβαση που κανείς επιτυγχάνει  «με ένα σμπάρο δυό τριγώνια»[17].

Η ομοιόσταση του μαγνησίου στον εγκέφαλο εξαρτάται και από την TRPM7 και TRPM6

Η ομοιόσταση του Mg γενικά εξαρτάται από τη δραστηριότητα πολλών μεταφορέων. Η μελαστατίνη δυναμικού παροδικού υποδοχέα (TRPM) 7, που είναι ένας απανταχού εκφραζόμενος δίαυλος ιόντων συζευγμένος με έναν τομέα α κινάσης, είναι απαραίτητος για τη διατήρηση των ενδοκυτταρικών συγκεντρώσεων Mg [18]. Πρόσφατα, τα μέλη TRPM6 και TRPM7 με δυνατότητα παροδικού υποδοχέα μελαστατίνης (TRPM) έχουν ταυτοποιηθεί ως κανάλια κατιόντων για τη μεταφορά μαγνησίου. Αν και δεν είναι γνωστό εάν τα χοριοειδικά επιθηλιακά κύτταρα εκφράζουν την TRPM6 και TRPM7, αυτά τα μόρια εκφράζονται από τα ενδοθηλιακά κύτταρα του εγκεφάλου και μπορεί να παίζουν ρόλο στη μεταφορά μαγνησίου [30].

Η TRPM 7 διαδραματίζει ρόλο στη νευροανάπτυξη, στα πρώιμα εμβρυϊκά στάδια και συντονίζει την ωρίμανση των νευρωνικών δικτύων σε μεταγεννητικά στάδια. Η  απώλεια αυτής της βιοχημικής οδού εμπλέκεται στην εμφάνιση νευρολογικών ασθενειών [19]. 

Σε κυτταρικό επίπεδο, η TRPM7 ελέγχει τον πολλαπλασιασμό και τη διαφοροποίηση των νευρωνικών κυττάρων και ρυθμίζει την ανάπτυξη και τη μετανάστευση των αστροκυττάρων [20]. 

Η TRPM7 έχει επίσης εμπλακεί στη μεσολάβηση του νευρωνικού θανάτου ως απόκριση σε διάφορους πυροδοτητές [21].

Αντίστοιχα, στον ιππόκαμπο του αρουραίου, η TRPM7 knock-down αποτρέπει τον νευρωνικό θάνατο μετά από ισχαιμία, διατηρώντας έτσι τη γνωστική λειτουργία και τα καθήκοντα μνήμης [22]. 

Επιπλέον, υπάρχουν  ενδείξεις ότι η TRPM7 διαμορφώνει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος  δείχνουν ότι μπορεί να παίζει έμμεσο ρόλο στη νευροφλεγμονή και τον νευροεκφυλισμό[23]. 

Είναι ενδιαφέροντος ότι, η κινάση TRPM7 μετενεργοποιεί γονίδια που εξαρτώνται από το SMAD2, προάγοντας έτσι τη διαφοροποίηση των Τ κυττάρων προς το προφλεγμονώδες λεμφοκύτταρο Th17 [24]. 

O ρόλος των Τ17 βοηθητικών κυττάρων [T helper 17 (Th17)] στη νευροφλεγμονή

Τα βοηθητικά κύτταρα T [Τ helper 17 (Th17)] αντιπροσωπεύουν έναν ξεχωριστό πληθυσμό ανοσοκυττάρων, σημαντικά για την άμυνα του οργανισμού έναντι των εξωκυτταρικών μολυσματικών παραγόντων. Λόγω του προφίλ κυτοκίνης τους και της ικανότητάς τους να στρατολογούν άλλους τύπους ανοσοκυττάρων, είναι εξαιρετικά προφλεγμονώδη και εμπλέκονται στην πρόκληση αρκετών αυτοάνοσων διαταραχών. 

Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι τα κύτταρα Th17 και η υπογραφή τους, η κυτοκίνη IL-17 έχουν επίσης ρόλο σε μια μεγάλη ποικιλία νευρολογικών ασθενειών, καθώς προάγει την ενεργοποίηση των αστροκυττάρων και της μικρογλοίας, ενισχύει τον καταρράκτη της φλεγμονής [25] και βλάπτει την ακεραιότητα του αιματεγκεφαλικού φραγμού [25].

 Όλα αυτά τα συμβάντα συμβαίνουν στη νόσο του Αλτσχάϊμερ και η IL17 προάγει την κλασική νευροπαθολογία της νόσου του Αλτσχάϊμερ [25]. 

Τα κυκλοφορούντα κύτταρα Th17 είναι σημαντικά αυξημένα στα αρχικά στάδια της νόσου και σχετίζονται με την έκταση της αμυλοειδοπάθειας [26].

Τα αντισώματα κατά της IL17 μετριάζουν τη γνωστική εξασθένηση και μειώνουν τη νευροφλεγμονή που προκαλείται από β-αμυλοειδές σε ποντίκια [27].

Η νευροφλεγμονή των νευρώνων του εγκεφάλου οδηγεί σε βλάβη των ιστών και  νευροεκφυλισμό. Συμπαγή δεδομένα  υποδηλώνουν ένα ρόλο του Mαγνησίου  στην εξασθένιση της νευροφλεγμονής και στην επιβράδυνση ορισμένων νευροεκφυλιστικών ασθενειών. Επομένως, μια σωστή και, ει δυνατόν, εξατομικευμένη διατροφική πρόσληψη Mαγνησίου  μπορεί να αποτελεί προληπτικό μέτρο, ενώ η συμπληρωματική χορήγηση μαγνησίου  μπορεί να είναι μια επιπρόσθετη επιλογή για την αντιμετώπιση του νευροεκφυλισμού[14].

Σύμφωνα με τα πειραματικά ευρήματα που εξετάστηκαν, το Mg δείχνει ενδιαφέρουσες ικανότητες να διευκολύνει την κάθαρση των τοξινών, να μειώνει τη νευροφλεγμονή, να αναστέλλει την παθολογική επεξεργασία της πρόδρομης πρωτεΐνης αμυλοειδούς (APP) καθώς και της ανώμαλης φωσφορυλίωσης της πρωτεΐνης tau και να αντιστρέψει  την απορρύθμιση των υποδοχέων Ν-μεθυλ-D-ασπαρτικού[28]. 

Αν αποφασιστεί η συμπληρωματική χορήγηση μαγνησίου με στόχο την κάθαρση των τοξινών,   τη μείωση της νευροφλεγμονής και των παθολογικών εξεργασιών που τη συνοδεύουν επιλέγεται η χορήγηση του Μagnigkel. Κάθε κάψουλα του Μagnigkel περιέχει 28,5 mg Tαυρικού Μαγνησίου και 143 mg Kιτρικού Μαγνησίου. Και οι δύο αυτές μορφές του μαγνησίου είναι εξαιρετικά ευαπορρόφητες από το έντερο και μπορούν και διέρχονται από τον αιματεγκεφαλικό φραγμό. Πρόσφατα δημοσιεύτητηκε ότι και το θρεονικό μαγνήσιο μπορεί να εισέλθει στον εγκέφαλο, αλλά αυτό δεν έχει γίνει ακόμη αποδεκτό από τον Ευρωπαϊκό και Ελληνικό Οργανισμό Φαρμάκων.

Η δοσολογία του Magnigkel είναι μια κάψουλα πρωί και βράδυ με το φαγητό για απεριόριστο χρονικό διάστημα. Το  ταυρικό μαγνήσιο απορροφάται  γρήγορα, μπορεί  να περάσει εύκολα στον εγκέφαλο. Διατηρεί το υψηλότερο επίπεδο συγκέντρωσης ιστού στον εγκέφαλο και βρέθηκε ότι σχετίζεται με μειωμένους δείκτες άγχους[29]. 

Το κιτρικό μαγνήσιο αυξάνει  τα επίπεδα του μαγνησίου στους μυς και τον εγκέφαλο με τρόπο ανεξάρτητο από τη δόση που χρησιμοποιείται.

Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση

1.Knopman D.S., Amieva H., Petersen R.C., Chételat G., Holtzman D.M., Hyman B.T., Nixon R.A., Jones D.T. Alzheimer disease. Nat. Rev. Dis. Prim. 2021;7:33.

2.Needham BE, Wlodek ME, Ciccotosto GD, Fam BC, Masters CL, Proietto J, Andrikopoulos S, Cappai R. Identification of the Alzheimer's disease amyloid precursor protein (APP) and its homologue APLP2 as essential modulators of glucose and insulin homeostasis and growth. J Pathol. 2008 Jun;215(2):155-63

3.Lichtenthaler SF, Tschirner SK, Steiner H. Secretases in Alzheimer's disease: Novel insights into proteolysis of APP and TREM2. Curr Opin Neurobiol. 2022 Feb;72:101-110.

4.Leng F, Edison P. Neuroinflammation and microglial activation in Alzheimer disease: where do we go from here?. Nat Rev Neurol. 2021 Mar;17(3):157-172.

5.Nathan C., Calingasan N., Nezezon J., Ding A., Lucia M.S., La Perle K., Fuortes M., Lin M., Ehrt S., Kwon N.S., et al. Protection from Alzheimer’s-like disease in the mouse by genetic ablation of inducible nitric oxide synthase. J. Exp. Med. 2005;202:1163–1169.

6.Lei DY, Sun J. Magnesium may be an effective therapy for Alzheimer's disease. World J Psychiatry. 2022 Sep 19;12(9):1261-1263.

7.Zenaro E, Piacentino G, Constantin G.The blood-brain barrier in Alzheimer's disease. Neurobiol Dis. 2017 Nov;107:41-56.

8.Cai Z, Qiao PF, Wan CQ, Cai M, Zhou NK, Li Q. Role of Blood-Brain Barrier in Alzheimer's Disease. J Alzheimers Dis. 2018;63(4):1223-1234.

9.Du K., Zheng X., Ma Z.-T., Lv J.-Y., Jiang W.-J., Liu M.-Y. Association of Circulating Magnesium Levels in Patients with Alzheimer’s Disease From 1991 to 2021: A Systematic Review and Meta-Analysis. Front. Aging Neurosci. 2021;13:799824.

10.Cazzola R., Della Porta M., Manoni M., Iotti S., Pinotti L., Maier J.A. Going to the roots of reduced magnesium dietary intake: A tradeoff between climate changes and sources. Heliyon. 2020;6:e05390.

11.Liu G., Weinger J.G., Lu Z.-L., Xue F., Sadeghpour S. Efficacy and Safety of MMFS-01, a Synapse Density Enhancer, for Treating Cognitive Impairment in Older Adults: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial. J. Alzheimers Dis. 2016;49:971–990.

12.Li W, Yu J, Liu Y, Huang X, Abumaria N, Zhu Y, Huang X, Xiong W, Ren C, Liu XG, Chui D, Liu G. Elevation of brain magnesium prevents and reverses cognitive deficits and synaptic loss in Alzheimer's disease mouse model. J Neurosci. 2013 May 8;33(19):8423-41

13.Wang P., Yu X., Guan P.-P., Guo J.-W., Wang Y., Zhang Y., Zhao H., Wang Z.-Y. Magnesium ion influx reduces neuroinflammation in Aβ precursor protein/Presenilin 1 transgenic mice by suppressing the expression of interleukin-1β Cell. Mol. Immunol. 2017;14:451–464.

14.Jeanette A M Maier, Laura Locatelli , Giorgia Fedele 1, Alessandra Cazzaniga , André Mazur. Magnesium and the Brain: A Focus on Neuroinflammation and Neurodegeneration Int J Mol Sci. 2022 Dec 23;24(1):223.

15.Nguyen TT, Ta QTH, Nguyen TKO, Nguyen TTD, Giau VV. Type 3 Diabetes and Its Role Implications in Alzheimer's Disease. Int J Mol Sci. 2020 Apr 30;21(9):3165.

16.Piuri G., Zocchi M., Della Porta M., Ficara V., Manoni M., Zuccotti G.V., Pinotti L., Maier J.A., Cazzola R. Magnesium in Obesity, Metabolic Syndrome, and Type 2 Diabetes. Nutrients. 2021;13:320.

17.Lee H.J., Seo H.I., Cha H.Y., Yang Y.J., Kwon S.H., Yang S.J. Diabetes and Alzheimer’s Disease: Mechanisms and Nutritional Aspects. Clin. Nutr. Res. 2018;7:229–240.

18.Zou Z.-G., Rios F.J., Montezano A.C., Touyz R.M. TRPM7, Magnesium, and Signaling. Int. J. Mol. Sci. 2019;20:1877.

19.Sun Y., Kamat A., Singh B.B. Isoproterenol-Dependent Activation of TRPM7 Protects Against Neurotoxin-Induced Loss of Neuroblastoma Cells. Front. Physiol. 2020;11:305.

20.Yamanaka R., Shindo Y., Oka K. Magnesium Is a Key Player in Neuronal Maturation and Neuropathology. Int. J. Mol. Sci. 2019;20:3439.

21.Abumaria N., Li W., Clarkson A.N. Role of the chanzyme TRPM7 in the nervous system in health and disease. Cell. Mol. Life Sci. 2019;76:3301–3310.

22.Sun H.-S., Jackson M.F., Martin L.J., Jansen K., Teves L., Cui H., Kiyonaka S., Mori Y., Jones M., Forder J.P., et al. Suppression of hippocampal TRPM7 protein prevents delayed neuronal death in brain ischemia. Nat. Neurosci. 2009;12:1300–1307.

23.Liang H.-Y., Chen Y., Wei X., Ma G.-G., Ding J., Lu C., Zhou R.-P., Hu W. Immunomodulatory functions of TRPM7 and its implications in autoimmune diseases. Immunology. 2022;165:3–21.

24.Romagnani A., Vettore V., Rezzonico-Jost T., Hampe S., Rottoli E., Nadolni W., Perotti M., Meier M.A., Hermanns C., Geiger S., et al. TRPM7 kinase activity is essential for T cell colonization and alloreactivity in the gut. Nat. Commun. 2017;8:1917.

25.Chen J., Liu X., Zhong Y. Interleukin-17A: The Key Cytokine in Neurodegenerative Diseases. Front. Aging Neurosci. 2020;12:566922.

26.Oberstein T.J., Taha L., Spitzer P., Hellstern J., Herrmann M., Kornhuber J., Maler J.M. Imbalance of Circulating T(h)17 and Regulatory T Cells in Alzheimer’s Disease: A Case Control Study. Front. Immunol. 2018;9:1213.

27.Cristiano C., Volpicelli F., Lippiello P., Buono B., Raucci F., Piccolo M., Iqbal A.J., Irace C., Miniaci M.C., Perrone Capano C., et al. Neutralization of IL-17 rescues amyloid-β-induced neuroinflammation and memory impairment. Br. J. Pharmacol. 2019;176:3544–3557.

28.Toffa DH, Magnerou MA, Kassab A, Hassane Djibo F, Sow AD.Can magnesium reduce central neurodegeneration in Alzheimer's disease? Basic evidences and research needs. Neurochem Int. 2019 Jun;126:195-202 

29.Nazan Uysal, Servet Kizildag, Zeynep Yuce, Guven Guvendi , Sevim Kandis , Basar Koc, Aslı Karakilic , Ulas M Camsari , Mehmet Ates .Timeline (Bioavailability) of Magnesium Compounds in Hours: Which Magnesium Compound Works Best? Biol Trace Elem Res. 2019 Jan;187(1):128-136.

30Mounir N. Ghabriel, Robert Vink, Robert Vink , Mihai Nechifor, editors. Magnesium transport across the blood-brain barriers. In: Magnesium in the Central Nervous System [Internet]. Adelaide (AU): University of Adelaide Press; 2011.

31.Ates M, Kizildag S, Yuksel O, Hosgorler F, Yuce Z, Guvendi G, Kandis S, Karakilic A, Koc B, Uysal N. Dose-Dependent Absorption Profile of Different Magnesium Compounds. .Biol Trace Elem Res. 2019 Dec;192(2):244-251.

32.Manon Fassin 1, Philippe Danhier 2, Laurence Ris 1. Effect of oral administration of Magnesium N-Acetyltaurinate on synaptic plasticity in rodents.  Magnes Res. 2020 Nov 1;33(4):106-113.

33.Xu ZP, Li L, Bao J, Wang ZH, Zeng J, Liu EJ, Li XG, Huang RX, Gao D, Li MZ, Zhang Y, Liu GP, Wang JZ. Magnesium protects cognitive functions and synaptic plasticity in streptozotocin-induced sporadic Alzheimer's model. PLoS One. 2014 Sep 30;9(9):e108645.

34.Jia S, Mou C, Ma Y, Han R, Li X. Magnesium regulates neural stem cell proliferation in the mouse hippocampus by altering mitochondrial function. Cell Biol Int. 2016 Apr;40(4):465-71.